Sau 15 năm với những cú sốc kinh tế, từ cuộc khủng hoảng nợ châu Âu đến đại dịch coronavirus cho đến căng thẳng giữa Nga và Ukraine, nền kinh tế châu Âu có vẻ sẽ rơi vào tình trạng khó khăn nghiêm trọng vào năm 2024. Nhưng liệu còn cơ hội để châu Âu xoay chuyển tình thế?
Đức, nền kinh tế lớn nhất châu Âu, đã bị ảnh hưởng nặng nề bởi giá năng lượng tăng vọt và sự suy thoái của nền kinh tế Trung Quốc. Hơn nữa, Đức cũng đã làm trầm trọng thêm những khó khăn kinh tế của mình bằng cách lùi lại hoặc bãi bỏ một số cải cách theo hướng thị trường dưới thời cựu Thủ tướng Gerhard Schröder, vốn là cốt lõi của động lực tăng trưởng mạnh mẽ của Đức.
Các chuyên gia hàng đầu kỳ vọng Đức sẽ tránh được suy thoái kinh tế vào năm 2024, nhưng triển vọng của nền kinh tế lớn nhất châu Âu vẫn rất không chắc chắn.
Biểu tượng đồng tiền Euro
Tình hình ở Pháp có vẻ khả quan hơn. Tuy nhiên, Chính phủ Pháp vẫn chịu áp lực thắt chặt chính sách, với mức thâm hụt ngân sách lên tới 5,5% tổng sản phẩm quốc nội (GDP) vào năm 2023 và lãi suất thực tăng trên toàn cầu.
Trong khi đó, Italy một lần nữa đang tăng trưởng với đà tích cực sau nhiều năm năng suất lao động sụt giảm và vấn đề nợ nần dai dẳng. Hy Lạp, nền kinh tế ngầm lớn nhất của Liên minh châu Âu, vẫn gặp khó khăn, phần lớn là do trốn thuế. Nhưng vẫn còn nhiều lý do để hy vọng.
Đầu tiên, nền kinh tế của Trung và Đông Âu chiếm ưu thế hơn một chút so với Tây Âu. Theo Văn phòng Thống kê Châu Âu (Eurostat), Ba Lan đã vượt qua Hy Lạp và Bồ Đào Nha về GDP thực tế bình quân đầu người. Hơn nữa, các quốc gia như Romania cũng đang trên đà đạt được những cột mốc tương tự trong 5 năm tới.
Mặc dù Hungary đang phải vật lộn với biến động tỷ giá và tăng trưởng âm trong năm 2023 nhưng được kỳ vọng sẽ lấy lại đà tăng trưởng mạnh mẽ trong năm 2024 và 2025.
Già hóa dân số đang diễn ra nhanh chóng ở các nước Trung và Đông Âu cũng như các nước Tây Âu. Tuy nhiên, hiện tại, khu vực Tây Âu đang phát triển nhanh sẽ tiếp tục hỗ trợ đà tăng trưởng chung của châu Âu. Mặc dù tiến bộ đạt được của các quốc gia này là không đáng kể đối với nhiều quốc gia, nhưng cần lưu ý khả năng của EU trong việc hỗ trợ các quốc gia thành viên mới trong việc giải quyết vấn đề tham nhũng và các vấn đề thể chế lâu dài khác.
Thứ hai, khu vực Nam Âu cũng đang tăng trưởng nhanh hơn khu vực Bắc Âu, với Tây Ban Nha, Bồ Đào Nha và thậm chí cả Hy Lạp tăng trưởng nhanh hơn nhiều so với Đức kể từ năm 2020. Khi ngành du lịch phát triển nhanh chóng và nền kinh tế ngày càng ít phụ thuộc vào sản xuất, các yếu tố trên cần được xem xét. Chúng tôi tin rằng những lợi thế nói trên sẽ tiếp tục được duy trì trong tương lai.
Thứ ba, nền kinh tế Đức có thể thoát ra khỏi trạng thái “ngủ đông” và lấy lại động lực trong dài hạn.
Thứ tư, chúng ta có thể kỳ vọng rằng các cuộc bầu cử sắp tới trên khắp châu Âu sẽ mở ra một thế hệ lãnh đạo mới có năng lực hơn, sau sự chưa mấy thành công của các nhà lãnh đạo hiện tại.
Tất cả những điều này cho thấy châu Âu vẫn có thể xoay chuyển tình thế. Thị trường chứng khoán châu Âu có thể lặp lại thành tích xuất sắc của năm ngoái khi định giá, được đo bằng tỷ lệ P/E (chỉ số đo lường mối quan hệ giữa giá thị trường chứng khoán và thu nhập trên mỗi cổ phiếu), vẫn thấp hơn nhiều so với ở Hoa Kỳ.
Thị trường chứng khoán Mỹ đã hoạt động tốt hơn châu Âu trong nhiều năm, nhưng mọi thứ có thể khác trong năm nay.
Nền kinh tế châu Âu đã suy thoái từ lâu nhưng không có xu hướng nào tồn tại mãi mãi. Sự suy thoái của nền kinh tế Đức cho thấy tình trạng trì trệ lâu dài của EU có thể không sớm kết thúc.
Tuy nhiên, vẫn còn dư địa để nền kinh tế EU 'bơi ngược dòng' khi các nước như Ý, Pháp, từng bị coi là tụt hậu trong khu vực, đang có dấu hiệu phục hồi, còn các nước Trung và Đông Âu cũng đang có khả năng lội ngược dòng.
Magnus Nguyễn
Theo dõi tiếp các bài viết của chúng tôi tại www.finverse.vn