Nông nghiệp Việt Nam phát triển đạt nhiều thành tựu trong thời gian gần đây, với 7 mặt hàng đạt kim ngạch xuất khẩu hàng năm trên 3 tỷ USD là gỗ và sản phẩm gỗ, tôm, cà phê, gạo, cao su, rau quả và hạt điều. Các sản phẩm này có mặt ở hầu hết các thị trường nhập khẩu lớn trên thế giới như Mỹ, Liên minh châu Âu (EU) và Nhật Bản.
Tuy nhiên, theo ông Trần Công Thắng, Viện trưởng Viện Chính sách, Chiến lược Phát triển nông thôn, có tới 90% nông sản Việt Nam vẫn xuất khẩu dưới dạng nguyên liệu, giá xuất khẩu thấp hơn so với sản phẩm cùng loại của nhiều nước. các nước khác.
Nhiều mặt hàng nông sản Việt Nam nằm trong nhóm có sản lượng xuất khẩu cao nhất thế giới nhưng vẫn chưa sở hữu được thương hiệu mạnh, được người tiêu dùng biết đến rộng rãi. Hiện 80% nông sản xuất khẩu chưa có thương hiệu, chưa có logo, nhãn mác riêng, chưa tham gia đầy đủ vào chuỗi giá trị toàn cầu.
Chỉ có 2 trong số 13 sản phẩm nông nghiệp chủ lực quốc gia được đăng ký bảo hộ tại Việt Nam, bao gồm “Cao su Việt Nam” thuộc sở hữu của Hiệp hội Cao su Việt Nam và “Gạo Việt Nam” của Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn (MARD). Các thủ tục đối với các mặt hàng khác như cà phê, tôm, cá tra vẫn đang được tiến hành.
Theo Tổng thư ký Hiệp hội Rau quả Việt Nam Đặng Phúc Nguyên, xây dựng thương hiệu phải đến từ chất lượng và truy xuất nguồn gốc rõ ràng. Trong ngành rau quả, chất lượng sản phẩm phần lớn được quyết định bởi giống cây trồng, công nghệ bảo quản và bao bì.
Ông Nguyễn đề xuất Nhà nước ban hành luật, biện pháp thúc đẩy phát triển các giống cây trồng mới, ưu việt, đồng thời có chính sách, biện pháp bảo vệ quyền lợi của chủ sở hữu hạt giống.
Ông cho rằng, hiện nay sầu riêng là sản phẩm nổi bật. Năm ngoái, Việt Nam thu về gần 2,3 tỷ USD từ xuất khẩu sầu riêng. Và con số này được dự báo sẽ vượt 3 tỷ USD vào năm 2024.
Cùng quan điểm xây dựng thương hiệu phải gắn liền với chất lượng, bà Hoàng Thị Liên, Chủ tịch Hiệp hội Hồ tiêu và Gia vị Việt Nam, cho biết, hơn 20 năm qua, hồ tiêu Việt Nam luôn giữ vững vị trí số 1 thế giới về xuất khẩu và đầu ra. Tuy nhiên, hiệp hội hiện đang gặp khó khăn liên quan đến việc kiểm soát chất lượng và đảm bảo yêu cầu truy xuất nguồn gốc.
Bà lưu ý rằng hiện nay, Brazil đang theo sát Việt Nam về xuất khẩu hạt tiêu. Vì vậy, nếu Việt Nam không làm tốt công tác truy xuất nguồn gốc, kiểm soát chất lượng, quy trình sản xuất thì vị thế số 1 thế giới của hạt tiêu sẽ bị lung lay.
Định hướng phát triển thương hiệu nông sản Việt Nam tập trung vào 3 hướng tiếp cận chính: xây dựng thương hiệu doanh nghiệp, thương hiệu vùng, địa phương và thương hiệu quốc gia.
Bà Liên đề nghị thương hiệu quốc gia phải gắn liền với thương hiệu doanh nghiệp; doanh nghiệp phải đồng hành, giúp Nhà nước củng cố thương hiệu, đồng thời phát triển, thống nhất sản phẩm để đáp ứng thị trường tốt hơn.
Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Trần Thành Nam cho biết, các doanh nghiệp đang xây dựng thương hiệu, nhãn mác nông sản để thúc đẩy tiêu thụ trong nước và quốc tế hàng hóa, nông sản Việt Nam. Tuy nhiên, cần có cơ chế pháp lý để điều chỉnh phù hợp chính sách pháp luật về xây dựng thương hiệu nông sản.
Ông Nam yêu cầu Viện Chính sách của Bộ NN&PTNT và Cục Đảm bảo chất lượng nông lâm thủy sản quốc gia (NAFIQAD) làm việc với Vụ Pháp chế để thảo luận, đề xuất Chính phủ xây dựng Nghị định về quản lý và phát triển thương hiệu nông sản Việt Nam.
Trong khi chờ Chính phủ phê duyệt, NAFIQAD và các hiệp hội cần lựa chọn một số sản phẩm chủ lực để triển khai thí điểm trước, đồng thời giao cho Hiệp hội Ngành Lúa gạo Việt Nam tiếp tục triển khai Đề án xây dựng thương hiệu Gạo Việt Nam vào năm 2024.
Mai Thảo
Theo dõi tiếp các bài viết của chúng tôi tại www.finverse.vn