WASHINGTON - Chính quyền Biden đã thắt chặt kiểm soát việc xuất khẩu vật liệu và linh kiện cho các nhà máy điện hạt nhân sang Trung Quốc, nói rằng họ sẽ đảm bảo các mặt hàng này chỉ được sử dụng cho mục đích hòa bình chứ không phải để phổ biến vũ khí nguyên tử.
Các bước này là một trong những dấu hiệu mới nhất cho thấy mối quan hệ căng thẳng giữa Washington và Bắc Kinh, vốn đã xung đột về các cáo buộc gián điệp, nhân quyền, chính sách công nghiệp của Trung Quốc và lệnh cấm xuất khẩu của Mỹ đối với các công nghệ tiên tiến.
Cục Công nghiệp và An ninh (BIS), một bộ phận của Bộ Thương mại, hiện yêu cầu các nhà xuất khẩu phải có giấy phép cụ thể để xuất khẩu một số máy phát điện, thùng chứa và phần mềm dành cho mục đích sử dụng trong các nhà máy hạt nhân ở Trung Quốc.
Ủy ban Pháp quy Hạt nhân (NRC), cơ quan liên bang chịu trách nhiệm về an toàn năng lượng hạt nhân, cũng yêu cầu các nhà xuất khẩu phải có giấy phép cụ thể để xuất khẩu vật liệu hạt nhân đặc biệt và vật liệu nguồn.
Điều đó bao gồm các loại uranium khác nhau cũng như deuterium, một đồng vị hydro, với số lượng lớn, có thể được sử dụng trong các lò phản ứng để tạo ra tritium, một thành phần vũ khí hạt nhân.
NRC cho biết chính quyền Biden coi hành động này là "cần thiết để thúc đẩy lợi ích an ninh quốc gia của Mỹ và tăng cường quốc phòng và an ninh chung".
Một quan chức Mỹ cho biết những thay đổi, được thực hiện vào thứ Hai, được thúc đẩy bởi chính sách chung đối với Trung Quốc.
Người phát ngôn của NRC cho biết: “Không có hành động nào của một nhà xuất khẩu hoặc Trung Quốc thúc đẩy hành động này”. "Đây là một phần trong nỗ lực rộng lớn hơn của chính phủ Mỹ nhằm thắt chặt giám sát một số mặt hàng xuất khẩu sang Trung Quốc."
Người phát ngôn Đại sứ quán Trung Quốc Liu Pengyu cho biết ông không có gì để nói về các chi tiết cụ thể của quy định, nhưng nói chung "Trung Quốc kiên quyết duy trì chế độ không phổ biến vũ khí hạt nhân quốc tế" và tôn trọng các nghĩa vụ của mình theo Hiệp ước không phổ biến vũ khí hạt nhân. Trung Quốc phản đối việc "đặt lợi ích địa chính trị lên trên các nỗ lực không phổ biến vũ khí hạt nhân", ông nói.
Người phát ngôn của cơ quan này cho biết rất ít nhà xuất khẩu đã sử dụng giấy phép chung để xuất khẩu nguyên liệu sang Trung Quốc, vì vậy hành động của NRC không ảnh hưởng đến một số lượng lớn các thực thể hoặc số lượng nguyên liệu. Hai hoạt động xuất khẩu vật liệu hạt nhân theo quy định sang Trung Quốc đã diễn ra theo giấy phép chung vào năm ngoái.
Nhà phân tích không phổ biến vũ khí hạt nhân Edwin Lyman thuộc nhóm phi lợi nhuận của Liên minh các nhà khoa học quan tâm cho biết những thay đổi này "mang tính biểu tượng hơn là thực chất" và nghi ngờ chương trình vũ khí hạt nhân của Trung Quốc sẽ bị ảnh hưởng một cách có ý nghĩa.
Lầu Năm Góc cho biết vào cuối năm ngoái rằng Trung Quốc có thể sẽ có 1.500 đầu đạn hạt nhân vào năm 2035, tăng so với kho dự trữ hiện tại là 400 đầu đạn, nếu tiếp tục tốc độ xây dựng hiện tại.
Một nhà phân tích khác cho biết có khả năng chính quyền đang theo dõi nguy cơ phát triển vũ khí. Henry Sokolski, giám đốc điều hành của Trung tâm Giáo dục Chính sách Không phổ biến vũ khí hạt nhân cho biết: “Rõ ràng những gì chính quyền muốn nói với quy định này là chúng ta không còn có thể cho rằng bất kỳ nhà máy điện hạt nhân nào của Trung Quốc đều hoạt động vì mục đích hòa bình”.
Công ty Westinghouse của Mỹ có bốn lò phản ứng AP1000 ở Trung Quốc. Năm 2018, chính quyền của Donald Trump đã ban hành các hạn chế đối với việc xuất khẩu công nghệ lò phản ứng hạt nhân mới hơn AP1000 do lo ngại về phổ biến vũ khí hạt nhân. Westinghouse đã không trả lời ngay lập tức yêu cầu bình luận về các yêu cầu của Mỹ.
Theo Reuters
Theo dõi tiếp các bài viết của chúng tôi tại www.finverse.vn